„Rowerowa Edukacja” – konferencja i warsztaty dla nauczycieli w Warszawie

1 marca br. w Domie Kultury Kard na warszawskim Mokotowie zorganizowana została konferencja „Rowerowa Edukacja”, skierowana do nauczycieli koordynatorów kampanii Rowerowy Maj. Byliśmy tam obecni z prezentacją dot. praktycznej edukacji rowerowej oraz prowadząc dwa warsztaty rowerowe dla nauczycieli.

Dynamiczny rozwój Kampanii Rowerowy Maj w Warszawie i coroczny przyrost liczby szkół (od tego roku także przedszkoli) i uczestników stawia nowe wyzwania i potrzeby we wsparciu merytorycznym nauczycieli-koordynatorów zaangażowanych w nią. W 2019 roku do udziału zgłosiło się aż 250 szkół podstawowych i przedszkoli oraz ponad 100 000 uczniów.

Warszawska Kampania jest organizowana przez Zarząd Dróg Miejskich, który również był organizatorem piątkowej konferencji. Wzięło w niej udział około 250 nauczycieli, którzy szczelnie wypełnili salę w Domie Kultury Kadr.

Podkreśleniem znaczenia Kampanii i edukacji rowerowej był udział trzech ambasadorów z krajów w których ruch rowerowy jest wręcz symbolem (Holandia i Dania) oraz uznawanych a liderów w dziedzinie bezpieczeństwa ruchu drogowego i rowerowego (Szwecja). Wystąpienia ambasadorów były podkreśleniem znaczenia ruchu rowerowego dla jakości życia w krajach/miastach, jego pozytywnego wpływu na zdrowie, bezpieczeństwo, jakość powietrza i kontaktów społecznych. Podkreślano, że różnice klimatyczne czy kulturowe nie mają znaczenia, ważne jest tworzenie bezpiecznej i wysokiej jakości infrastruktury rowerowej oraz promocja dojeżdżania do szkoły, zwłaszcza wśród dzieci.

O pozytywnym znaczeniu ruchu rowerowego mówili również słynny kolarz Czesław Lang i Piotr Wróblewski z Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, a kwestie bezpieczeństwa na przykładzie Szwecji omawiał Daniel Larsson z ambasady tego kraju.

Nasza prezentacja pt. „Praktyczna edukacja rowerowa – klucz do bezpieczeństwa” skupiła się na potrzebie i problematyce praktycznej edukacji rowerowej w Polsce na przykładzie doświadczeń Lublina wraz z koniecznością zmiany systemu szkolenia na poziomie krajowym i wprowadzania elementów praktycznych w nauce szkolnej i egzaminach typu holenderskiego. Była to też okazja do zaprezentowania informacji o Kampanii „Edukacja Rowerowa 2.0” i zaproszeniu nauczycieli do udziału w niej.

Po zakończeniu części konferencyjnej uczestnicy mieli do wyboru sesje równoległe i możliwość udziału w dwóch zajęciach warsztatowych. Dotyczyły one nie tylko kampanii „Rowerowy Maj” ale także szerokiej tematyki rowerowej, w tym serwisowania rowerów i przygotowania do jazdy, doskonalenia umiejętności czy rowerowego nauczania w przedszkolach.

Niezwykle interesujące były również spotkania z zaproszonymi gośćmi z Holandii, którzy zajmują się m.in. prowadzeniem egzaminów rowerowych dla uczniów w tym kraju oraz tworzeniem bezpiecznej przestrzeni wokół szkół. Udział w konferencji był okazją do nawiązania kontaktów i rozmowy na temat transferu holenderskich doświadczeń do Polski, umówiliśmy się na dalsze działania i współpracę zarówno z Rubenem Loenderslootem (planowanie i bezpieczeństwo wokół szkół) oraz Tomem Thobe – dyrektorem Verkeersplein Amsterdam (edukacja praktyczna i egzaminy).

Nasza część warsztatowa obejmowała dwa zajęcia praktyczne dla nauczycieli w ruchu drogowym po przygotowanej wcześniej trasie na Mokotowie. Celem było pokazanie różnych rodzajów infrastruktury i omówienie jej pod kątem prowadzenia zajęć rowerowych z uczniami. Rowery na zajęcia zostały udostępnione z systemu Veturilo.

Wśród elementów, które omówiliśmy na przejeździe znalazły się m.in.:

• obserwacja zachowań kierujących samochodami na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną i bez sygnalizacji, w tym zwrócenie uwagi na kierunek w którym patrzą kierowcy; podczas realizacji ćwiczeń indywidualnych z uczniami szczególną uwagę muszą oni poświęcić problemowi niezatrzymywania się na zielonej strzałce i pojazdom, które mogą pojawić się obok tych już stojących na wlocie skrzyżowania.
• przejeżdżanie przez torowiska tramwajowe, w tym ryzyko zakleszczenia się koła roweru i upadku.
• nieciągłości w infrastrukturze rowerowej, gdy brakuje przejazdów rowerowych.
• analiza sytuacji, kiedy legalnie nie równa się bezpiecznie, w szczególności zasadność korzystania z chodników podczas zajęć z uczniami, gdy natężenie i prędkości na jezdni są duże, a brak jest infrastruktury rowerowej (przykład ul. Puławskiej do momentu ukończenia budowy dróg dla rowerów).
• wykorzystywanie równoległych dróg lokalnych jako alternatywy dla braku infrastruktury rowerowej na głównych ciągach.
• przeprowadzanie zajęć na osiedlowych skrzyżowaniach równorzędnych lub podporządkowanych oraz małych rondach – ustawienie grupy, organizacja ćwiczenia.
• przejeżdżanie grupą przez skrzyżowanie przy krótkim cyklu sygnalizacji świetlnej oraz przy braku sygnalizacji w poprzek drogi głównej lub skręcie w lewo.
• jazda po ulicy z kontraruchem rowerowym.
• wykorzystywanie osiedlowych alejek do przeprowadzania pierwszego etapu zajęć praktycznych i sprawdzania umiejętności jazdy.

Aleksander Wiącek